Waar in Amsterdam de jaarlijkse Gay Pride-week met een breed programma en de botenparade weer achter de rug is, worden op Schiphol Russische homo’s die asiel aanvragen in Nederland geweigerd. Homo’s worden in Rusland openlijk gediscrimineerd. Nederland: open de ogen en kom op voor je idealen!
In elke staat moeten beslissingen worden genomen. Een land moet immers vooruit. Waar na de Franse revolutie en het ontstaan van Amerika de democratie zijn intrede heeft gemaakt, is het de meerderheid van de bevolking die het indirect voor het zeggen heeft. In een functionerende democratische rechtsstaat worden minderheden beschermd.
Zo dient iedereen vrij te kunnen leven en moeten mensenrechten worden gerespecteerd. In Rusland worden de rechten van homo’s wettelijk ingeperkt. Er leeft in de Russische maatschappij een relatief breed gedragen idee dat het land zo groot en zo uniek is dat modellen en ideeën die men elders wellicht als universeel beschouwt, op Rusland niet zomaar van toepassing zijn. Zo ook de rechten van homoseksuelen.
De Russische rechtspraak werd eind 2012 ernstig in verlegenheid gebracht door een proces tegen popicoon Madonna. Er werd een schadevergoeding geëist van 10.5 miljoen dollar voor morele schade. Madonna had tijdens een optreden in Sint Petersburg opgeroepen tot solidariteit met de Russische LGBT (homoseksuele) gemeenschap: ze had voorafgaand aan haar concert roze armbanden laten uitdelen aan het publiek, toonde tijdens het concert de tekst No Fear op haar rug en vroeg het publiek om zich solidair te tonen met de LGBT gemeenschap. In de regio Leningrad, met hoofdstad Sint Petersburg, was toen net een wet aangenomen tegen ‘homopropaganda aan minderjarigen’.
De voorstanders van het proces verklaarden niets te hebben tegen homoseksuelen, maar de familiewaarden in Rusland zouden in crisis verkeren. Ook zouden minderjarigen beschermd moeten worden tegen perversie. De dienstdoende rechter verklaarde op 22 November 2012, na voor- en tegenstanders te hebben gehoord, de zaak niet ontvankelijk.
Tijdens de hoorzitting klonken er lachsalvo’s vanaf de publieke tribune, vooral wanneer mensen probeerden aan te tonen waarom Madonna’s acties hen mentaal hadden beschadigd. Madonna was afwezig en onthield zich van commentaar.
Voor wie denkt dat dit een anekdote is, een rechtstaat onwaardig, die in de analen van rariteiten kunnen worden bijgeschreven, is er slecht nieuws. Inmiddels is de wet tegen homopropaganda landelijk ingevoerd. Voor de lezer die zich terecht afvraagt wat dat is, homopropaganda, hier wat voorbeelden: Het is verboden voor mensen van gelijk geslacht om in het openbaar hand in hand te lopen, laat staan te zoenen. Het is verboden in het bijzijn van minderjarigen positief over homoseksualiteit te spreken.
Dit geld dus ook voor ouders die hun kind naar eer en geweten vertellen dat homoseksualiteit normaal is. De Russische staat is terug aan de eettafel van ieder gezin. Het is bij wet verboden om adoptiekinderen aan ouders uit landen waar homohuwelijk is ingevoerd toe te kennen. Gay parades zijn in Moskou bij wet verboden voor een periode van 100 jaar. Voorlopig slotstuk is een specifieke wet om toeristen die zich schuldig maken aan homopropaganda strafbaar te stellen en te deporteren.
In Nederland en de Europese Unie hechten wij veel waarde aan de vrijheden van het individu. Zo is iedereen, ongeacht geaardheid, voor de wet gelijkwaardig. De mening van de meerderheid is daaraan ondergeschikt. Mensenrechten en de vrijheden die hierbij komen kijken zijn universeel. In Rusland staan deze waarden onder druk. Homo’s worden gediscrimineerd en de grondwet die spreekt over burgervrijheden wordt terzijde geschoven. Hoe geladen de vergelijking ook is, aspecten uit het Stalin-regime lijken weer praktijk te worden.
Met de aankomende Olympische Winterspelen 2014 in Sochi, Rusland, wordt in verschillende media nog een zeer geladen historische vergelijking gemaakt: die van de Olympische Spelen van 1936 in Nazi Berlijn. Hoe scheef het ook is om de situatie in Nazi Duitsland met het Rusland van de 21e eeuw te vergelijken, er zijn overeenkomsten. In het Duitsland van de jaren ‘30 werden middels wetten de rechten van een minderheid van de bevolking ingeperkt.
Wanneer de Russische wet hedendaags het openbaar verkondigen van de gelijkheid van Joden aan de rest van de bevolking strafbaar zou stellen, of wanneer men het strafbaar zou stellen om minderjarigen over Joodse gebruiken te informeren, zou Rusland zich internationaal moeten verantwoorden tot aan de Verenigde Naties.
Feit is dat atleten, trainers en supporters, die naar de Olympische Spelen van 2014 gaan en zich bedoeld of onbedoeld in woord of daad positief uitlaten over homoseksualiteit gevangen gezet, beboet en gedeporteerd kunnen worden.
In sociale media wordt een discussie gevoerd, over een boycot van de spelen in Sochi. Tegenstanders van een boycot wijzen erop dat de spelen over sport gaan en niet over politiek. Maar de spelen hebben altijd een politieke component. Zeker wanneer de spelen worden gezien als het persoonlijke project van de president van het gastland. Interessanter en effectiever dan een algemene boycot is het aangrijpen van de kansen die de spelen bieden om sterk symbolisch protest te voeren.
In 2012 bedankten Angela Merkel en veel van haar Europese collega’s vriendelijk maar zeer beslist voor het bijwonen van de finale van het EK in Kiev, uit protest tegen het politieke proces dat tegen ex-premier Timoshenko werd gevoerd. In 1936 won de afro-Amerikaan Jesse Owens tot ongekend ongenoegen van de nazi’s meerdere gouden medailles. De eerste vrouwelijke Turkse deelnemers aan Olympische Spelen weigerden in 1936 een voorgestelde ontmoeting met Adolf Hitler vanwege zijn antisemitisme.
Wij roepen Nederland en de Europese Unie daarom op tot een cordon sanitair: laat geen regeringsvertegenwoordigers en staatshoofden naar de Spelen van 2014 afreizen. Geen Koning Willem Alexander, Koningin Maxima, premier Rutte, Angela Merkel of Van Rompuy in Sochi. Wij adviseren Nederlandse en Europese atleten om formeel en informeel contact met Russische officials te vermijden. Wij roepen de NOC*NSF en haar Europese collega’s op om de regenboogvlag, of de kleur roze, op symbolische wijze in de nationale kostuums voor de openingsceremonie van de atleten op te nemen.
Hiermee worden signalen afgegeven waar de Russische regering en de Russische media niet omheen kunnen.
Het is belangrijk dat wij leren van onze fouten die in de geschiedenis zijn gemaakt en een signaal afgeven als het opnieuw dreigt fout te gaan.
The one who does not remember history is bound to live through it again.
